هدف پژوهش حاضر بررسی نقش ابعاد شخصیت و میزان حمایت اجتماعی ادراک‌شده در پیش‌بینی اختلال اضطراب اجتماعی در میان دانشجویان تحصیلات تکمیلی بود. با توجه به شیوع نسبی اضطراب اجتماعی در این گروه و پیامدهای منفی آن بر عملکرد تحصیلی و تعاملات اجتماعی، شناسایی عوامل پیش‌بینی‌کننده می‌تواند به طراحی مداخلات پیشگیرانه و درمانی کمک کند. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه‌های شهرهای ملایر و اندیمشک در سال تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۲ بود. نمونه‌ای ۳۰۰ نفری به روش تصادفی طبقه‌ای انتخاب شد و پرسشنامه اضطراب اجتماعی لیبوویتز (SPIN)، پرسشنامه پنج عاملی شخصیت نئو-فرم کوتاه (NEO-FFI) و مقیاس چندبعدی حمایت اجتماعی ادراک‌شده (MSPSS) را تکمیل کرد. داده‌ها با استفاده از آمار توصیفی، همبستگی پیرسون، رگرسیون چندگانه گام‌به‌گام و تحلیل واریانس چندمتغیری (MANOVA) تحلیل شدند. نتایج نشان داد میانگین اضطراب اجتماعی در محدوده متوسط رو به بالا قرار دارد و روان‌نژندگرایی بیشترین همبستگی مثبت (r=0.54) و حمایت اجتماعی (r=-0.51) و برون‌گرایی (r=-0.48) بیشترین همبستگی منفی را با اضطراب اجتماعی دارند. مدل رگرسیون نهایی که شامل روان‌نژندگرایی، برون‌گرایی و حمایت اجتماعی بود توانست ۴۹ درصد واریانس اضطراب اجتماعی را تبیین کند. یافته‌های MANOVA نیز حاکی از تفاوت معنادار گروه‌های با حمایت اجتماعی کم، متوسط و زیاد در سطوح اضطراب اجتماعی، روان‌نژندگرایی و برون‌گرایی بود؛ به‌طوری که دانشجویان با حمایت اجتماعی بالا، اضطراب کمتر، روان‌نژندگرایی پایین‌تر و برون‌گرایی بالاتری داشتند. به‌طور کلی، نتایج نشان‌دهنده نقش تعیین‌کننده عوامل شخصیتی و منابع حمایتی در شکل‌گیری و شدت اضطراب اجتماعی در دانشجویان تحصیلات تکمیلی است. بر این اساس، طراحی برنامه‌های آموزشی و مشاوره‌ای با هدف ارتقاء مهارت‌های اجتماعی، کاهش ویژگی‌های شخصیتی آسیب‌زا و تقویت شبکه‌های حمایتی می‌تواند در پیشگیری و کاهش اضطراب اجتماعی مؤثر باشد. همچنین، توجه به تفاوت‌های فردی و بستر فرهنگی شهرهای مورد مطالعه، زمینه را برای مداخلات هدفمندتر فراهم می‌کند.

اضطراب اجتماعی ابعاد شخصیت حمایت اجتماعی ادراک‌شده دانشجویان تحصیلات تکمیلی