هدف این پژوهش، بررسی اثربخشی برنامه‌های آموزش ارتقاء سلامت روان در محیط‌های کاری بر بهبود عملکرد شغلی و کاهش فرسودگی شغلی کارکنان در دو شهر اندیمشک و تهران در بازه زمانی دی ۱۴۰۳ تا تیر ۱۴۰۴ (ژانویه تا ژوئیه ۲۰۲۵) بود. این مطالعه با رویکرد فراتحلیل و استفاده از مدل اثرات تصادفی انجام شد تا با تجمیع شواهد موجود، برآورد دقیقی از اندازه اثر مداخلات ارائه شود. جامعه آماری شامل کلیه پژوهش‌های انجام‌شده در دهه اخیر با موضوع آموزش ارتقاء سلامت روان در محل کار بود که معیارهای ورود مطالعه را برآورده می‌کردند. در مجموع ۱۷ مطالعه واجد شرایط شناسایی و وارد تحلیل شدند. این مطالعات شامل ۱٬۳۸۵ شرکت‌کننده (۷۲۴ نفر در اندیمشک و ۶۶۱ نفر در تهران) بودند و برنامه‌های متنوعی نظیر مدیریت استرس، آموزش تاب‌آوری، هوش هیجانی، مهارت‌های زندگی و آموزش چندبعدی را اجرا کرده بودند. داده‌ها با استفاده از اندازه اثر کوهن (d) و بازه اطمینان ۹۵٪ محاسبه شد و آزمون‌های Q و I² برای ارزیابی ناهمگنی به‌کار رفت. یافته‌ها نشان داد که این برنامه‌ها اثر مثبت و معناداری بر عملکرد شغلی داشته‌اند (d = 0.67، CI: 0.48 تا 0.86، p < 0.001) که شدت آن در طبقه‌بندی کوهن متوسط به بالا محسوب می‌شود. همچنین، کاهش معناداری در فرسودگی شغلی مشاهده شد (d = -0.58، CI: -0.75 تا -0.41، p < 0.001) که ناهمگنی پایین تا متوسط داشت. مقایسه بین دو شهر بیانگر اثرات مشابه و پایدار مداخلات بود، هرچند تهران اندکی اثرات قوی‌تر نشان داد، اما این تفاوت‌ها از نظر آماری معنادار نبودند. آزمون قیفی و آزمون Egger نیز شواهدی مبنی بر سوگیری انتشار قابل توجه نشان نداد. نتیجه‌گیری کلی این است که برنامه‌های آموزش ارتقاء سلامت روان می‌توانند به‌عنوان ابزاری موثر برای بهبود عملکرد شغلی و کاهش فرسودگی در محیط‌های کاری، فارغ از موقعیت جغرافیایی، به کار روند. توصیه می‌شود سازمان‌ها این برنامه‌ها را در سیاست‌های منابع انسانی و فرآیندهای آموزشی خود نهادینه کنند تا در بلندمدت بهره‌وری و سلامت روان کارکنان تقویت شود.

سلامت روان عملکرد شغلی فرسودگی شغلی فراتحلیل محیط کار